matematyka.wiki

matematyka jest prosta

Cardano

Hieronim Cardano, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli włoskiego renesansu, urodził się w Pawii w roku 1501. Po studiach matematycznych i medycznych w Mediolanie i Padwie rozpoczął w roku 1534 pracę pedagogiczną w Akademii Palatyńskiej w Mediolanie.

Wzrastająca sława uczonego, zwłaszcza jako doskonałego chirurga, którego operacje wywoływały zachwyt, sprawiła, że Cardano został wezwany na dwór arcybiskupa do Edynburga. W czasie tej podróży przebywał czas jakiś w Paryżu i Londynie.

Rok 1560 zaznacza nowy okres w życiu Cardana, pełny tragicznych przejść, które sprawiają, że przenosi się on do Bolonii, gdzie na tamtejszym uniwersytecie otrzymuje katedrę. Mimo wielkiego uznania, którego dowodem było przyznanie mu honorowego obywatelstwa miasta Bolonii, zostaje oskarżony o bezbożnictwo, o czary i uwięziony. Zwolniono go dopiero, gdy złożył przyrzeczenie zaprzestania wykładów.

Cardano przeniósł się do Rzymu, gdzie w roku 1571 dzięki swej umiejętności leczenia został lekarzem papieża Grzegorza XIII. Tu umarł w roku 1576 (twierdzono powszechnie, że zagłodził się dobrowolnie, by nie zadać kłamu horoskopowi, który sobie postawił).

W ostatnich latach swego życia napisał Cardano autobiografię De vita propria - "O własnym życiu", a ponieważ wypowiada się w niej z wielką szczerością, mamy możność poznania tej niezmiernie ciekawej pod względem psychicznym osobowości na tle gorączkowego i burzliwego życia.

Był to niewątpliwie wielki erudyta, niepospolity umysł pełny jaskrawych sprzeczności, dziwne skojarzenie nieopanowanych namiętnych wybuchów z umiejętnością głębokiego, ścisłego myślenia. Bogactwem swej wiedzy w zakresie matematyki, medycyny, filozofii, muzyki budzi podziw, niemniej jednak i on nie umiał się ustrzec charakterystycznych dla owej epoki zabobonów i przesądów astrologicznych, a nawet wiary w skuteczność praktyk czarnoksięskich.

Bogata twórczość Cardana obejmuje różne dziedziny matematyki, jego odkrycia algebraiczne wiążą się ze słynnym w latach 1530-1548 sporem z Tartaglią, sławnym współczesnym mu matematykiem włoskim - o pierwszeństwo znalezienia algebraicznego rozwiązania równania stopnia trzeciego (geometrycznie umiano rozwiązywać takie równania już w starożytności). Spór ten zapoczątkowało ukazanie się najważniejszego dzieła Cardana: Artis magnae sive de regulis algebraicis liber unus - "Księga o wielkiej sztuce, czyli o regułach algebraicznych". Zawarte w tej książce odkrycia w dziedzinie teorii równań stopni wyższych otwierają nową epokę w historii matematyki. Tu właśnie mamy największą chlubę wieku XVI: rozwiązanie algebraiczne równania trzeciego i czwartego stopnia. Podana tu reguła nosi dziś nazwę formuły Cardana. (Wielu jednak historyków przypisuje odkrycie tych wzorów Tartaglii).

W jednym ze swych dzieł omawia Cardano w sposób ciekawy konstrukcje geometryczne wykonywane niezmienną rozwartością cyrkla; problemem tym zajmowano się wówczas niezmiernie żywo, czego dowodem są liczne prace ówczesnych matematyków, zwłaszcza włoskich.

Cytat na dziś

Nie ma ani jednej dziedziny matematyki, jakkolwiek abstrakcyjna by była, która nie mogła być kiedyś zastosowana do zjawisk rzeczywistego świata.
N.Łobaczewski