matematyka.wiki

matematyka jest prosta

Vieta

Vieta (Franciszek Viete seigneur de la Bigotiere), matematyk francuski, urodził się w roku 1540 w Fontenay le Comte jako syn prokuratora. Po ukończeniu studiów prawniczych w roku 1560 został adwokatem w rodzinnym mieście. Jego wybitne zdolności zwróciły uwagę magnata Jana de Parthenay, który w roku 1564 powołał Vietę na swego doradcę prawnego oraz nauczyciela córki Katarzyny, obdarzonej wyjątkowymi zdolnościami do nauk ścisłych. Potem uczył Vieta Franciszkę de Rohan i Joannę d'Albret, co miało doniosły wpływ na dalsze jego losy, gdyż wszedł w kontakt z Henrykiem z Nawarry, późniejszym królem Henrykiem IV, który dobrze się poznał na genialnych zdolnościach Viety. Dzięki możnemu poparciu został znany już wówczas uczony w roku 1571 adwokatem w Parlamencie Paryskim, a w roku 1573 - radcą Parlamentu Bretanii. Jedną z zalet, dla których tak bardzo go ceniono w życiu politycznym, była zdumiewająca zdolność odcyfrowywania tajnych szyfrów. Vieta umarł w Paryżu w roku 1603.

Mimo że obowiązki zawodowe bardzo go absorbowały, zostawił tak wielką ilość prac naukowych, że wzbudza to nasz podziw, gdy zważymy, że obejmował swą działalnością wszystkie niemal dziedziny matematyki. Jego zasługą jest udoskonalenie symboliki algebraicznej, szerokie rozwinięcie teorii równań.

Dzieła geometryczne Viety wykazują dominujący wpływ geometrów greckich; mamy tu geometryczną ilustrację działań algebraicznych, jest więc Vieta twórcą geometrii algebraicznej.

Zajmował się również trygonometrią, uważając ją za najważniejszą dyscyplinę naukową, gdyż ona jedna - jak sam określał, - "ujmuje w formę matematyczną zjawiska morza, ziemi, nieba". Dzięki jego badaniom wyłania się z trygonometrii goniometria; właściwym jej twórcą jest właśnie Vieta, jemu bowiem zawdzięczamy większość wzorów goniometrycznych wyrażających związki między funkcjami kątów.

Do najważniejszych dzieł Viety należą:

In artem analitycen isagoge - "Wprowadzenie w analizę", zawierające udoskonalone znakowanie literowe w zastosowaniu do równań.

Effectionum geometricarum canonica recensio oraz Supplementum geometriae"Kanoniczna ocena osiągnięć geometrycznych" oraz "Dodatek do geometrii", obejmujące systematyczne ujęcie podstaw geometrii algebraicznej.

Variorum de rebus małhemaiicis liber octavus - "Ósma księga rozmaitości o matematyce", jedna książka opublikowana ze zbioru, który się nie zachował. Widać tu wpływy geometrów greckich, zwłaszcza w sposobie omawiania trzech klasycznych problemów starożytności: kwadratury koła, podwojenia sześcianu, trysekcji kąta.

Apollonius Gallus. Paryż 1600. - Jest to próba rekonstrukcji jednego z zaginionych dzieł Apoloniusza.

Działalność Viety (właściwie samouka w dziedzinie matematyki, gdyż o jego studiach niczego nam historia nie podaje) wywarła olbrzymi wpływ na dalszy rozwój matematyki, i to we wszystkich jej dziedzinach.

 

Cytat na dziś

Ciało człowieka nie może być narysowane za pomocą cyrkla i linijki, ale powinno być narysowane od punktu do punktu.
A.Durer